Wszechobecna folia w środowisku naturalnym – mikroplastik

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o konieczności ochrony środowiska naturalnego. Wśród różnych problemów poruszanych w dyskusjach, jeden pojawia się najczęściej — mikroplastik. Jakie są źródła mikroplastiku i dlaczego stanowi on takie zagrożenie dla naszego zdrowia i środowiska naturalnego?

Czym jest mikroplastik i skąd się bierze?

Słowo “mikroplastik” coraz częściej przewija się w mediach ze względu na zjawisko masowej produkcji tworzyw sztucznych. Choć już sam wyraz zdradza, z czym mamy do czynienia, nie każdy wie dokładnie, co kryje się pod tą nazwą. Za mikroplastik uznajemy każdą drobinę plastiku o średnicy mniejszej niż pięć milimetrów. Bardzo często drobinki te osiągają rozmiar od 15 do 250 mikrometrów — są mniejsze niż średnica ludzkiego włosa, przez co nie da się ich zobaczyć gołym okiem. Cząsteczki mikroplastiku powstają w wyniku rozpadu odpadów z tworzyw sztucznych — folii, opakowań po żywności, syntetycznych tkanin czy różnych innych śmieci, które ludzkość wytwarza każdego dnia. W jaki sposób cząsteczki mikroplastiku trafiają do środowiska naturalnego?

Oprócz śmieci, które trafiają do oceanów i rozkładają się na wysypiskach, istnieją również inne źródła mikroplastiku. Cząsteczki trafiają do środowiska w wyniku ścierania się opon w trakcie jazdy, spłukiwania kosmetyków czy podczas prania tkanin syntetycznych. Problem jest bardzo poważny. Obecnie mikroplastik znajduje się niemal wszędzie — odkryto go w wodach gruntowych, oceanach, powietrzu, a także żywności czy w ludzkim organizmie. Każdego dnia mamy do czynienia z mikroplastikiem — zjadamy go, oddychamy nim i, niestety, również produkujemy.

Czy mikroplastik jest szkodliwy? Wpływ na zdrowie i środowisko

Nie da się ukryć, że wpływ mikroplastiku na środowisko jest ogromny. Niewielkie cząsteczki tworzyw sztucznych znajdują się niemal wszędzie, zanieczyszczając glebę, wody gruntowe, morza i oceany, a nawet powietrze. Problem jest na tyle poważny, że mikroplastik został wykryty nawet w arktycznym śniegu. Cząsteczki tworzyw sztucznych trafiające do mórz i oceanów są wchłaniane przez organizmy morskie, które następnie trafiają na nasze stoły lub do pasz zwierząt hodowlanych. Mikroplastik można znaleźć również w produktach spożywczych takich jak cukier, sól, piwo, woda pitna czy nabiał.

O tym, jaki jest wpływ mikroplastiku na zdrowie, mówi się dziś coraz więcej. Wiemy, że każdego dnia mikrocząsteczki tworzyw sztucznych mogą trafiać do naszego krwiobiegu wraz z pożywieniem, wodą, a nawet powietrzem. Wraz z krwią mogą wędrować do różnych narządów, wpływając na ich pracę. Badania przeprowadzone przez Instytut Roberta Kocha w Niemczech pokazały, że w 97% próbek krwi i moczu dzieci w wieku od 3 do 17 lat znajduje się mikroplastik*. Wiemy również, że obecność mikroplastiku powoduje ograniczenie wzrostu i zdolności reprodukcyjnych organizmów żywych, a nawet może skutkować ich śmiercią.

Ze względu na to, że temat mikroplastiku jest dość świeży, wciąż trwają dokładne badania nad jego wpływem na nasze zdrowie. Istnieją przypuszczenia, że mikrocząsteczki plastiku mogą wpływać na pracę układu hormonalnego, osłabiać odporność oraz zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwory. Aby to potwierdzić, konieczne jest jednak przeprowadzenie szerszych badań. 

Jak zmniejszyć ilość mikroplastiku w środowisku?

Nasze codzienne wybory mogą mieć wpływ na zmniejszenie ilości mikroplastiku w środowisku naturalnym. Eliminując tworzywa sztuczne na rzecz bardziej ekologicznych rozwiązań, robimy mały krok ku poprawie sytuacji. Co konkretnie możemy zrobić?

Oprócz stosowania ekologicznych kosmetyków i środków czystości, kupowania ubrań z naturalnych materiałów możemy wprowadzić w życie również inne elementy “zero waste”. Przede wszystkim chodzi o korzystanie z wielorazowych opakowań i toreb, a także wykorzystywanie ekologicznych systemów pakowania. Zamiast folii bąbelkowej oraz sztucznych wypełnień do paczek, możemy postawić na przyjazne dla środowiska wypełnienia papierowe, powstające z papieru z certyfikatem FSC. Są one całkowicie bezpieczne i mogą podlegać recyklingowi, dzięki czemu niweluje się ilość plastikowych odpadów w środowisku.

Zobacz więcej: Papier czy folia? Poznaj przewagę ekologicznych wypełniaczy

Źródła:

*Mikroplastik w środowisku naturalnym: https://bibliotekanauki.pl/articles/2088262.pdf [dostęp: 18.01.24].